ظرافتی که در این نوع فرش وجود دارد در کمترین فرش دستبافتی دیده می شود و از گذشته دور تاکنون شهر تبریر مهد تولید و توزیع انواع فرش دستبافت در طرحها و مدلهای متنوع بوده است. همچنین صادرات فرش ایرانی درزمان فتحعلی شاه و بعد از آن به دست ناصرالدین شاه وسعت گرفت و ایران را تبدیل به بزرگترین صادر کنندهٔ فرش دستباف کرد. خانواده حیدریان یکی از قدیمیترین خانوادههای تولید فرشهای دستباف است که سابقه آن در تولید فرش دستباف به ۱۲۰ سال میرسد. همانطور که گفته شد یکی از مواد به کار رفته در قالی دستبافت ایرانی نخ ابریشم است که به طور حتم اینگونه قالی از محبوبیت بالایی برخوردار است و طرفداران زیادی دارد. به طور کلی میتوان گفت فرش تبریز و کاشان جزو فرشهایی هستند که معمولا از جنس پشم یا ابریشم است و این امر موجب کیفیت بسیار بالای محصولات شده است.
برای چله، پنبه بیشتر از ابریشم و پشم استفاده میشود و ساختار بیشتر قالیهای شهریباف را تشکیل میدهد، اما استفادهای در پرز فرش دستباف ندارند. چلههای پشمی در بافتههای عشایری و روستایی متداول است و چله ابریشم، مناسب بافت قالیهای نفیس است. متداول ترین سایز فرش دستباف ایرانی 6متر، 9متر، 12 متر و 24 متر است که با توجه به فضای محیط انتخاب می شود. بافت فرش و قالی کلاسیک ایرانی از دورانه صفویه آغاز شد. در آن زمان در شهر های تبریز، گیلان، اصفهان، کاشان، مشهد، کرمان، یزد و قره باغ استفاده از طرح های متنوع در قالی بافی رایج شد.
طراحی بسیار زیبا و نقشهای جذاب و بینظیر درج شده روی این فرشها، هنری بودن طراحی آنها را کاملا واضح و مشهود ساخته است. یک رشته پشم یا ابریشم دو تار چله را در بر میگیرد به این صورت که این رشته پشم یا ابریشم یک چرخ کامل به دور یک تار و یک نیم چرخ به دور تار دیگر میزند. استفاده از شانههای سنگین جهت کوبیدن مجله خبری فرش پود به خصوص در فرشهای ریز بافت که به ساختمان فرش لطمه وارد میگردد. در این روش به دلیل بهره بری از کوجی، پود زدن آسانتر بوده و و راحتتر میتوان کجی و جمع شدگی در کنارههای فرش را کنترل کرد. نگارهها یا ریز نقشهای مورد استفاده شامل گلهای هشت پر، ۱۲پر، گله مرغی، طاووس، بز کوهی، کبک، قوچ، اسب، ماهی.
فرش دستباف اردکان طرح خورشیدی ۳
- هدف اصلی استفاده از این فرش ها علاوه بر زیبایی، گرمی و راحتی آن بوده است.
- شهرهایی همچون تبریز، اصفهان، قم، مشهد، کرمان، کاشان، نائین، کرمانشاه، همدان، یزد، اراک، سنندج، هریس، فراهان، کاشمر، نیشابور، بیرجند و …
- تقارن رنگ یکی دیگر از شاخصهای برجسته این محصول میباشد که به زیبایی آن میافزاید.
در واحد ارزیابی شرکت سهامی فرش ایران، خبرهترین افراد نظر کارشناسانه خود را پس از جلسه ارزیابی با استفاده از فرمهای ارزیابی، اعلام نموده و قیمت منصفانهای برای فرش تعیین میشود. کمیسیون کارشناسان خبره این واحد، متشکل از کارشناسان رسمی دادگستری در رشته فرش، کارشناسان بافت و تولید و کارشناسان بازرگانی است. هرچه در بافت فرش، از الیاف بهتر، مناسبتر با درجه کیفیت بالاتر استفاده شود، ارزش آن فرش بیشتر است.
جفت فرش دستباف سه متری نقشه ماهی چله نخ زمینه آبی بافت تبریز کد D02385T
از رایجترین فرشهای عشایری میتوان به گبه، جل، سفره، نمکدان، رختخوابپیچ و پشتی اشاره کرد. که توسط بافندههای روستانشین بافته شده و از طرح و نقشههای سادهای برخوردارند و معمولاً نقشه آنها ذهنی است. فرشهای روستایی در گذشته در ابعاد مختلف و در طرح و نقشهای متعددی وجود داشت ولی امروزه بسیار یکنواخت شدهاند. کاملاً واضح است که هر چقدر طرح و نقوش و اشکال بکار رفته در فرش دستباف دارای ظرافت و پیچیدگی بیشتری باشد، بافنده باید زمان و تمرکز بیشتری را برای بافت آن صرف نماید.
۳. انواع فرش دستباف از نظر شیوهی بافت